Vương cung Thánh đường Hagia Sophia Thổ Nhĩ Kỳ

2024-08-27 11:27:18

Vương cung Thánh đường Hagia Sophia (hay còn gọi là Hagia Sophia, tiếng Hy Lạp: Ἁγία Σοφία, nghĩa là "Sự Khôn Ngoan Thánh Thiêng") là một trong những công trình kiến trúc nổi tiếng và có ý nghĩa lịch sử sâu sắc nhất thế giới, tọa lạc tại Istanbul, Thổ Nhĩ Kỳ. Hagia Sophia có một lịch sử phong phú và biến động, từng là nhà thờ Kitô giáo, nhà thờ Hồi giáo, bảo tàng, và hiện nay lại trở thành nhà thờ Hồi giáo.

Xem thêm:

hagia_sophia_mars

Cung thánh đường Hagia Sophia Thổ Nhĩ Kỳ

Đặc điểm nổi bật của Vương cung Thánh đường Hagia Sophia:

Lịch sử xây dựng:
- Hagia Sophia ban đầu được xây dựng vào năm 537 dưới triều đại của Hoàng đế Justinian I của Đế chế Byzantine (Đông La Mã), nhằm làm nhà thờ chính của Đế chế và là trung tâm tôn giáo của thế giới Kitô giáo phương Đông. Đây là nhà thờ lớn nhất thế giới trong gần 1.000 năm.
- Từ năm 537 đến 1453, Hagia Sophia đóng vai trò là Nhà thờ Chính thống giáo Đông phương và trung tâm của Giáo hội Chính thống giáo. Sau cuộc Chiến tranh Thập tự chinh lần thứ tư (1204), nhà thờ tạm thời trở thành một nhà thờ Công giáo La Mã cho đến khi Đế chế Byzantine giành lại quyền kiểm soát vào năm 1261.
- Vào năm 1453, khi Đế chế Ottoman chinh phục Constantinople (nay là Istanbul), Hagia Sophia được chuyển đổi thành nhà thờ Hồi giáo bởi Sultan Mehmed II. Trong suốt thời kỳ Ottoman, các biểu tượng Kitô giáo đã bị thay thế hoặc che phủ bởi các yếu tố Hồi giáo, chẳng hạn như thêm các minarets (tháp cầu nguyện) và các yếu tố trang trí bằng chữ Ả Rập.
Vai trò trong các tôn giáo:
- Thời kỳ Kitô giáo: Là nhà thờ lớn nhất của Kitô giáo trong gần một thiên niên kỷ, Hagia Sophia được xem là biểu tượng của sức mạnh và sự thiêng liêng của Đế chế Byzantine. Các hoàng đế Byzantine đã được đăng quang tại đây, và nó là trung tâm tôn giáo của Chính thống giáo Đông phương.
- Thời kỳ Hồi giáo: Khi trở thành nhà thờ Hồi giáo, Hagia Sophia đã được cải tạo với nhiều biểu tượng Hồi giáo, bao gồm mihrab (hốc thờ hướng về Mecca), minbar (bục giảng đạo), và các minarets bên ngoài. Hagia Sophia trở thành biểu tượng của sự chuyển đổi văn hóa và tôn giáo của thành phố, từ Kitô giáo sang Hồi giáo.
Kiến trúc và nghệ thuật:
- Hagia Sophia được xem là một trong những kỳ quan kiến trúc vĩ đại nhất của thế giới cổ đại. Công trình này kết hợp các yếu tố kiến trúc Byzantine và Hồi giáo, tạo nên một không gian nội thất tuyệt đẹp và ấn tượng.
- Mái vòm của Hagia Sophia là một trong những điểm nổi bật nhất, với đường kính khoảng 31 mét và cao 55 mét từ mặt đất. Mái vòm lớn này đã trở thành biểu tượng của Hagia Sophia và là một trong những thành tựu kỹ thuật vĩ đại nhất của thời kỳ cổ đại.
- Nội thất: Bên trong Hagia Sophia, bạn sẽ tìm thấy sự pha trộn giữa nghệ thuật Kitô giáo và Hồi giáo. Trước đây, nhà thờ được trang trí bằng các bức tranh khảm (mosaic) tuyệt đẹp, miêu tả Chúa Giê-su, Đức Mẹ Maria, các thánh và thiên thần. Sau khi được chuyển đổi thành nhà thờ Hồi giáo, nhiều tranh khảm đã bị che phủ, nhưng một số đã được phục hồi trong thời gian sau này khi Hagia Sophia trở thành bảo tàng.
Chuyển đổi thành bảo tàng và nhà thờ Hồi giáo:
- Vào năm 1935, dưới chính quyền của Mustafa Kemal Atatürk, người sáng lập nước Cộng hòa Thổ Nhĩ Kỳ hiện đại, Hagia Sophia được chuyển đổi từ nhà thờ Hồi giáo thành một bảo tàng, nhằm phản ánh sự trung lập của nhà nước đối với tôn giáo. Trong thời gian này, nhiều bức tranh khảm và yếu tố kiến trúc Kitô giáo đã được phục hồi, giúp Hagia Sophia trở thành một biểu tượng quốc tế về hòa hợp tôn giáo và văn hóa.
- Tuy nhiên, vào năm 2020, chính phủ Thổ Nhĩ Kỳ dưới thời Tổng thống Recep Tayyip Erdoğan đã ra quyết định chuyển đổi Hagia Sophia trở lại thành nhà thờ Hồi giáo, gây ra nhiều tranh cãi trên toàn cầu. Quyết định này đã nhận được sự ủng hộ của nhiều người Hồi giáo nhưng cũng khiến cộng đồng quốc tế và các nhà bảo tồn di sản văn hóa lo ngại về việc mất mát các yếu tố lịch sử và nghệ thuật từ thời kỳ Kitô giáo.